گلایه ناشران از بی‌توجهی به صیانت حقوق نشر؛
قوانین نشر عقب‌تر از واقعیت بازار است
سرقت آشکار کتاب در فضای مجازی
مدیر انتشارات جامعه‌نگر با انتقاد از فروش گسترده و غیرقانونی کتاب در سایت‌ها و کانال‌های مجازی، خواستار ورود جدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای صیانت از حقوق ناشران و نویسندگان شد.
مرتضی زینعلی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به فروش غیرقانونی یکی از آثار انتشاراتش در فضای مجازی گفت: چند روز پیش یکی از مشتریان، فایل یکی از کتاب‌های نشر را یک‌هشتم قیمت از سایتی خریداری کرده بود؛ البته این سایت، تنها یکی از ده‌ها و حتی صدها پایگاهی است که روز روشن، حاصل دسترنج ناشران و نویسندگان را می‌فروشد.
وی با بیان این پرسش که «چگونه چنین حجمی از فایل کتاب‌ها در اختیار سوداگران قرار می‌گیرد؟» افزود: احتمال خرید قانونی این آثار از سوی سایت‌ها آنان بسیار ضعیف است. بسیاری از این سایت‌ها حتی نماد اعتماد الکترونیکی ندارند، اما همچنان بدون برخورد قضایی به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
مدیر انتشارات جامعه‌نگر با تأکید بر لزوم تغییر رویکرد سیاستگذاران فرهنگی تصریح کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند به جای تصدی‌گری در نمایشگاه‌ها و سامانه‌های مختلف مرتبط با حوزه کتاب، وظیفه اصلی خود یعنی صیانت از حقوق ناشران و نویسندگان را ایفا کند؛ زیرا معتقدم، ایجاد زمینه‌های حقوقی، نظارتی و تکنولوژیک لازمه فعالیت سالم ناشران است.
زینعلی افزود: به‌روزرسانی قوانین نشر و فراهم‌سازی محیط امن برای تولید محتوا، پیش‌شرط توسعه علمی کشور است. ناشران و نویسندگان در شرایط فعلی انگیزه لازم برای تولید علم را ندارند و ایجاد چنین فضایی می‌تواند به آن‌ها کمک کند.
وی با انتقاد از نحوه تخصیص یارانه‌های فرهنگی، گفت: بخش قابل توجهی از منابع دولتی، صرف اموری می‌شود که ناشران هم قادر به انجام آن هستند؛ بنابراین حمایت واقعی باید معطوف به تولید و معرفی آثار علمی و بومی شود.
کتاب‌های برگزیده کتاب سال منبع درسی نیست
زینعلی همچنین با اشاره به کتابی که دو سال پیاپی به عنوان کتاب سال انتخاب شده اما هنوز به‌عنوان منبع رسمی تدریس معرفی نشده است، گفت: در حالی که نسخه بومی و ایرانی بسیاری از کتاب‌ها در کشور تولید شده اما هنوز در دانشگاه، نسخه انگلیسی آن به دانشجویان معرفی می‌شود و این یعنی غفلت و بی‌توجهی به ظرفیت‌هایی که در صنعت نشر کشور وجود دارد.
وی در ادامه بر لزوم تشکیل کمیسیون مشترک میان وزارتخانه‌های فرهنگ، علوم و بهداشت تاکید کرد و یادآور شد: اگر این کمیته یا کمیسیون تشکیل و کتاب‌های علمی داخلی به دانشگاه‌ها معرفی و جایگزین منابع خارجی شود، علاوه‌بر ایجاد زمینه دسترسی دانشجویان به منابع علمی روز دنیا، اقتصاد نشر نیز تقویت خواهد شد.
زینعلی، با تاکید بر توجه به تعریف راهکارهای قانونی برای توقف قاچاق کتاب بیان کرد: درحالی که سیاستگذاران فرهنگی بسیاری از کشورها وظیفه دارند، زمینه رقابتی سالم و امن برای ناشران فراهم کنند، متاسفانه هنوز درگیر معضلاتی چون قاچاق کتاب و نبود حمایت حقوقی هستیم.
